PEGASO Z102 najlepsza reklama ciężarówek w historii.

Hiszpańska motoryzacja słynie przede wszystkim z Seatów produkowanych tam najpierw we współpracy z Fiatem, a później. Niektórzy kojarzą ją jeszcze z produkowanymi przed wojną prestiżowymi Hispano-Suiza, mało kto jednak słyszał o produkowanym jedynie przez kilka lat sportowym samochodzie Pegaso.

Historia powstania samochodu Pegaso jest dość nietypowa, rzadko bowiem zdarza się by państwowe zakłady produkujące samochody ciężarowe ni stąd ni zowąd wypuściły na rynek wóz klasy GT.  Wszystko zaczęło się tuż po wojnie, w 1946 roku kiedy to hiszpańskie władzę powołały do życia zakłady ENASA, które niedługo potem rozpoczęły produkcję samochodów ciężarowych PEGASO. Siedzibę zakładów umiejscowiono w Barcelonie gdzie rozwijające się przedsiębiorstwo, wchłonęło wspomnianą już słynną markę Hispano-Suiza, która jednak od lat nie produkowała już słynnych luksusowych samochodów. W fabryce ENASA stanowisko głównego projektanta objął wyjątkowo uzdolniony hiszpański konstruktor Wifredo Ricart. Ricart pracował wcześniej jako projektant dla Alfa Romeo współtworząc sukces sportowy włoskiej marki.  Zakłady pod takim kierownictwem nie mogły tak po prostu ograniczyć się do produkcji ciężarówek, szybko postanowiono więc nieco rozszerzyć paletę oferowanych wozów.

Po kilku latach od powstania zakładów w roku 1951 zaprezentowano światu samochód sportowy Pegaso Z 102 napędzany 8 cylindrowym silnikiem własnej konstrukcji. Od początku było jasne, że drogi sportowy samochód nie znajdzie zbyt wielu nabywców w biednej powojennej Hiszpanii. Sukces samochodu za granicą również stał pod znakiem zapytania, na europejskim rynku była już zadomowiona silna konkurencja z Włoch i Anglii. Z102 nie powstał jednak z myślą o zdominowaniu segmentu samochodów sportowych, miał być przede wszystkim reklamą dla głównego produktu zakładów Pegaso – samochodów ciężarowych.

Podkreślenia wymaga fakt, że Pegaso Z102 chociaż był w pewnym sensie produktem ubocznym zakładów ENASA, w całości (poza instalacją elektryczną) był  opracowany w barcelońskich zakładach. Jedynie karoserie projektowane i wykonywane były przez firmy zewnętrzne: początkowo były to włoski Touring i francuski Saoutchik, w późniejszych modelach stosowano jednak również hiszpańskie stylizację. W samochodzie zastosowano liczne ciekawe rozwiązania techniczne, których autorem był Ricart, należały do nich: pięciobiegowa niesynchronizowana skrzynia biegów umieszczona w tylne części samochodu, ciekawe było również usytuowanie tylnych bębnów hamulcowych, które znajdowały się bezpośrednio przy przekładni głównej. Według znawców tematu również przekładnia kierownicza musiała być niezwykłą konstrukcją, skoro nadano jej tytuł najbardziej skomplikowanej w historii motoryzacji.

Najważniejszy w sportowym samochodzie jest jednak silnik, jak mawiał Enzo Ferrari. Pod tym względem Pegaso również nie miał powodów do wstydu. Stosowaną na początku jednostkę kilkukrotnie modernizowano zwiększając jej pojemność, oraz rozwijaną przez nią moc. W Pegaso montowano więc silniki od 2.5 przez 2.8, aż do 3.2 litra, ich moc wahała się od 167 do ponad 200 koni mechanicznych, Pegaso bez problemu rozwijały prędkość w okolicach 200 kilometrów na godzinę. Powstała również wersja ze specjalnie wzmocnionym silnikiem 3.2, który rozpędzał Pegaso do 250 kilometrów na godzinę zapewniając mu wówczas tytuł najszybszego samochodu produkowanego seryjnie. W samym silniku również można było znaleźć ciekawe rozwiązanie. Rozrząd napędzany był nietypowym mechanizmem zębatkowym. Specyficzna konstrukcja tego elementu była przyczyną głównej wady tego ciekawego samochodu, niezwykle głośnej pracy silnika.

Pegaso Z 102 produkowany był do 1955 roku kiedy to po wyprodukowaniu około 100 egzemplarzy, został on zastąpiony przez model Z103. W nowym modelu zastosowano zmodyfikowane silniki, w których stosowano cichszy lecz mniej wydajny rozrząd. Nowy model cieszył się jednak zdecydowanie mniejszym powodzeniem, produkowano go jedynie do 1958, w sumie powstało 68 egzemplarzy.

Pegaso w swojej krótkiej historii epizod sportowy. Hiszpanie chcąc jeszcze bardziej rozsławić swoją markę wystawili swój wóz w kilku liczących się imprezach motoryzacyjnych. Niestety Pegaso nie nadawał się na sportowca, mimo sporej mocy samochód był dość ciężki i prowadził się nie najlepiej, na skutek czego nie zdobył sławy w sporcie samochodowym. Zalety Pegaso docenili jednak koneserzy samochodowej urody, w swojej karierze autko zdobyło kilka istotnych wyróżnień na motoryzacyjnych wystawach.